Mijn 2025 - Reflectieverslag

Over onmenselijkheid en de zachte kracht van mens-zijn 

Het is een herinnering dat elke mens een bron van licht kan zijn; niet door te schijnen, maar door niet te doven. (Foto © Pixabay)

Hoewel de onmenselijkheid soms nadrukkelijk aanwezig lijkt, hoeft dat niet het hele verhaal te zijn. We leven in een tijd waarin veel schuurt, waar structuren kraken en waar systemen soms meer overleven dan dienen. Maar te midden van dat alles blijft iets anders even koppig: onze menselijke neiging om te verbinden, om zorg te dragen, om betekenis te zoeken.

Misschien is dat wel wat mij in 2025 het meest trof: dat er ondanks alles altijd plekken zijn waar menselijke warmte opnieuw begint. Een spontaan gesprek, een onverwacht gebaar, een gedachte die tintelt van helderheid of hoop. Niet groots, niet luid maar echt. En het echte heeft een hardnekkige duurzaamheid.

Dat beleid vaak achterblijft, dat systemen soms eerder verwarren dan ondersteunen, is jammer, maar niet het einde van het verhaal. Menselijkheid vindt altijd haar weg; soms tegen de stroom in, soms door kleine openingen in harde structuren. En precies daar ligt ook de uitnodiging van dit verslag: om te zien waar menselijkheid oplicht, zelfs wanneer het donker lijkt.

Deze tekst wil geen sombere diagnose zijn, maar een zachte wake-up call. Een herinnering dat menselijkheid niet verdwijnt zolang iemand bereid is haar te bewaren, te delen en opnieuw te laten groeien.

Een jaar dat vroeg om diepgang

2025 was geen jaar dat zachtjes voorbij spoelde. Het vroeg om aandacht, om moed, om bewustzijn. Het liet zich niet zomaar consumeren. Het dwong tot nadenken, tot stilstaan, tot opnieuw leren zien. In een wereld waarin ruis en snelheid de toon zetten, koos ik ervoor om het fluisteren van betekenis te horen.

Dit verslag is een poging om dat fluisteren vast te houden, te verwoorden, en misschien zelfs door te geven.

Het is geen chronologisch verslag van gebeurtenissen, maar een innerlijk landschap: de thema’s, vragen en inzichten die het jaar hebben gemarkeerd. Het wil een spoor zijn voor anderen die zoeken naar menselijkheid in een tijd die haar lijkt te vergeten.

De tijdsgeest: menselijkheid onder druk

We leven in een tijd waarin alles steeds sneller lijkt te bewegen dan wijzelf. Technologie schuift razendsnel voort, en met een onverschillige precisie. Systemen vragen efficiëntie waar mensen nuance nodig hebben.

Het jaar 2025 bracht dat spanningsveld scherp in beeld.

Er was de zorg — soms scherp, meestal zacht — dat er iets op het spel staat dat niet vanzelfsprekend is: onze menselijkheid. Niet als abstract begrip, maar als de levende ervaring van empathie, verbinding, kwetsbaarheid, traagheid, wijsheid. 

Ik werd me bewust dat de mens niet enkel bedreigd wordt door grootse gebeurtenissen, maar ook en misschien vooral door subtiele erosie: de verharding van debat, de versnippering van aandacht, de vervanging van dialoog door meningen.

In die wereld voelde het des te dringender om ruimte te maken voor zachtheid en inzicht.

Kritische helderheid: de moed om te kijken

Doorheen het jaar stelde ik vragen die soms meer weergaven waar ik níet wilde leven dan waar ik wél naartoe wou. Maar ook dat is helderheid.

Kritische bedenkingen waren geen uiting van negativiteit, maar van betrokkenheid.

Ik vroeg me af:

• Hoe behouden we onze menselijkheid in een tijd van druk en versnelling?

• Hoe richten we ons naar wat waarachtig is en laten we het vrijblijvende los?

• Hoe kunnen we wijs spreken wanneer het makkelijk is om luid te spreken?

Er ontstond een soort innerlijke scherpte: een helder zicht op wat ontbreekt, wat dreigt, wat nodig is. Maar die helderheid was nooit koud. Ze werd gedragen door de wens om te behoeden, te beschermen, te verbinden.

Bezorgdheid zonder wanhoop

Een van de meest wezenlijke thema’s was de combinatie van betrokken bezorgdheid en een diepgeworteld vertrouwen. Ik merkte hoe ik de wereld met open ogen bekeek — niet naïef, al blijft het een uitdaging, zeker niet cynisch. De zorg over de toekomst van onze menselijkheid werd afgewisseld met een even sterke overtuiging dat er altijd een weg is naar heling en groei.

Deze zorg was geen last, maar een richtingaanwijzer. Ze herinnerde me eraan dat het ertoe doet wat we doen, hoe we leven, hoe we spreken en luisteren. Dat bezorgdheid, wanneer ze niet verlamt, een bron kan zijn van morele daadkracht.

Verbinding als morele grondhouding

Misschien was verbinding wel het centrale woord van dit jaar.

Niet als modeterm, maar als concrete, voelbare werkelijkheid.

Ik ontdekte opnieuw dat verbinding begint waar oordeel eindigt.

Dat luisteren een vorm van liefde is.

Dat nabijheid niet altijd fysiek is, maar vaak een houding: aanwezig zijn, aandachtig zijn, bereid zijn om open te blijven.

Verbinden betekent:

• zien zonder te bezitten

• begrijpen zonder te beheersen

• aanwezig zijn zonder te verdringen

In een tijd van spanning en verdeeldheid voelde het bijna als een tegen-culturele daad om zacht te zijn, om open te blijven, om de mens achter het standpunt te blijven zien.

Verbinding werd een moreel anker.

Aanwezigheid als daad

De vraag naar mijn bijdrage — “Wat kan ik betekenen, wat kan ik toevoegen?” — liep als een stille stroom doorheen 2025.

Ik ontdekte dat iets bijdragen niet noodzakelijk iets spectaculairs veronderstelt.

Soms is het een houding. Soms een woord op het juiste moment.

Soms het vermogen om kritisch te denken zonder hard te worden.

Soms de keuze om menselijkheid uit te stralen waar ze aan het uitdoven lijkt.

Er groeide een besef dat mijn rol misschien hierin ligt:

• het bewaken van ruimte voor nuance 

• het cultiveren van zachtheid in een ruwe wereld 

• het zoeken naar wijsheid waar anderen tevreden zijn met snelle antwoorden 

• het zijn van een stille maar standvastige aanwezigheid 

Mijn bijdrage is geen project, maar een manier van in de wereld staan.

Wijsheid als kompas

Meer dan kennis, meer dan overtuigingen, rees het verlangen naar wijsheid.

Niet als iets verhevens, maar als een dagelijkse discipline.

Wijsheid vraagt:

• aandacht

• stilte

• luisteren

• mildheid

• de bereidheid om te twijfelen

• het vermogen om tegenstrijdigheden samen te houden

• het inzicht dat alles met alles verbonden is

In 2025 werd het duidelijk dat wijsheid geen bestemming is, maar een houding die zich opent wanneer men stopt met haastig weten en leert om nederig te zien.

Wijsheid werd een innerlijke leidraad, een stem die zei:

“Ga trager. Kijk dieper. Spreek zachter. Wees helderder. En wees goed.”

Een jaar dat mij veranderde

2025 was een jaar waarin ik leerde dat menselijke waarden niet abstract zijn, maar tastbaar in elke ontmoeting, elke keuze, elke gedachte die ik toelaat.

Het was een jaar van zoeken, schuren, stilstaan en opnieuw vertrekken.

Het was ook een jaar van hoop: de hoop dat menselijkheid zich altijd opnieuw laat vinden door wie de moeite wil nemen haar te zoeken.

Dat wijsheid groeit waar aandacht aanwezig is.

Dat verbinding sterker is dan verdeeldheid.

Als dit verslag iets wil zijn, dan is het een uitnodiging:

om menselijk te zijn in onmenselijke tijden,

om langzaam te zijn in een snelle wereld,

om wijs te zijn waar luidheid heerst,

om liefdevol te zijn waar hardheid de norm wordt.

Het is een herinnering dat elke mens een bron van licht kan zijn;

niet door te schijnen, maar door niet te doven.

Laat dit verslag je inspireren om je eigen oefening te maken. 

- Hoe is het geweest? 
- Wat wil je anders? 
- Wat wil je toevoegen? 
- Wat wil je niet meer?
- Wat is er wel nog mogelijk? 

Zelfreflectie is geen luxe meer maar noodzaak.